Fikret Hakan

Fikret Hakan (D: 23 Nisan 1934, Balıkesir - Ö: 11 Temmuz 2017, İstanbul).

Oyunculuk yaşamına tiyatro ile başladı; 1950 yılından itibaren 163 film ve dizide oynadı. Türk sinemasında 1960'lı yılların en önde gelen sanatçılarındandı. 1980'lerde çoğunlukla ikinci derecede rollerde ya da çift aktörlü filmlerde oynadı; film yönetmenliği de yaptı.

Yaşamı

Gerçek adı Bumin Gaffar Çıtanak’tır; adını sinemaya başlayınca mahkeme kararıyla Fikret Hakan olarak değiştirdi. 23 Nisan 1934’te Balıkesir’de doğdu. Babası edebiyat öğretmeni, çevirmen A. Gaffar Güney (asıl adı Abdullah Gaffar Çıtanak), annesi hemşire Fatma Belkıs Hanım’dır. Anne ve babasının ayrılığından sonra annesiyle birlikte Anadolu’nun çeşitli şehirlerini gezdi. İlkokulu Bursa 23. İlkokulu’nda okudu. Ortaokulu Eskişehir’de okurken orta son sınıfta İstanbul’a taşındılar.

Sahneye ilk defa Güzelce Kasımpaşa Ortaokulu öğrencisi iken Üç Güvercin opereti ile Ses Tiyatrosu'nda palyaço rolüyle çıktı. "Leblebici Horhor", "Afrodit" gibi iki müzikli oyunda daha oynadı. Taksim Atatürk Lisesinde öğrenciyken İstanbul Ekspres Gazetesi'nde röportajlar, şiirler yayımladı. Öykücülüğü 1958 yılına kadar sürdürdü. Öyküleri ‘Seçilmiş Hikâyeler’ dergisinde ve ‘Dost’ dergisinde yayımlandı. "Tellak Ali" adlı ilk öykü kitabı 1954 yılında yayımlandı.

Öğrenimini lise birinci sınıftayken bırakan sanatçı, 1952 yılında Köprüaltı Çocukları filminde başrolde oynayarak sinema oyunculuğuna başladı. 1958 yılında kadar her sene üç-dört film çevirdi. Beyaz Mendil (1955) filmi ile tanındı.

Avni Dilligil'in kurduğu Çığır Sahne - Saat 6 Tiyatrosu'nda bazı oyunlarda rol aldı (1955). Haldun Dormen'in kurduğu amatör Cep Tiyatrosu'nda ve profesyonel Dormen Tiyatrosu'nda sahnelenen oyunlarda roller aldı. 1958'de Dormen Tiyatrosu'ndan ayrılıp "Sahne 8 adlı tiyatroyu kurdu ve İtalyan yazar Ugo Betti'nin "Kraliçeler ve Asiler" adlı oyununu sahneye koydu.

1958 yılında askerlik yapan sanatçı, askerlikten döndükten sonra mahkeme kararıyla Fikret Hakan adını aldı. 1960'lı yıllardan itibaren "Yılanların Öcü" (1962), "Karanlıkta Uyananlar" (1964) gibi toplumsal içeriği ağır basan filmlerde rol aldı. Hayatı boyunca iki yüzden fazla filmde, otuza yakın dizide oynadı. Keşanlı Ali (1964) filminde, 1968 yılında Ölüm Tarlaları filminde ve 1971'de Hasret filmindeki rolü ile Antalya Film Şenliği'nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'ne değer görüldü.

Yoğun sinema çalışmaları nedeniyle 60'lı yıllarda tiyatroya daha az yer veren Fikret Hakan 1960-61 döneminde Oraloğlu Tiyatrosu'nda Saat 6 Oyunları Topluluğu’nda "Bir Parmak Bal" adlı oyunda rol aldı; 1963 sezonunda GEN-AR Tiyatrosu'nda bazı oyunlarda rol aldı; 1968-1969 sezonunda ise Ankara Sanat Tiyatrosu'nun sahnelediği "Durand Bulvarı" adlı oyunda rol aldı.

Neşecan Paşmak ile birlikteliğinden 1962'de kızı Elif dünyaya geldi. İlk evliliğini o yıl Lale Sarı ile yaptı, on ay içinde sonlanan bu evlilikten sonra 1964'te 15 yaşındaki Semiramis Pekkan ile birkaç ay süren bir evlilik yaptı; üçüncü evliliğini 1966'da Neşecan Paşmak'la yaptı. Bir yıl sonra sonlanan bu evlilikten sonra 1971'de pop şarkıcısı Hümeyra ile evlendi; birkaç hafta sonra eşine şiddet uygulaması nedeniyle bu evliliği de sonlandı. Beşinci evliliğini 1989'da Fatma Zeynep Mirgün ile evliliği iki yıl sürdü. Son evliliği Tijen Kılıç ile yaptı.

1970 yılında yönetmen Peter Collinson Türkiye'de çekmek istediği Paralı Askerler filmi için Türkiye'den oyuncu seçmek üzere Türkiye'ye geldiğinde Salih Güney, Erol Keskin, Aytekin Akkaya ve birkaç Türk oyuncu ile birlikte Fikret Hakan başarılı bulundu ve filmde Albay Ahmet Elçi rolünü canlandırdı. İngilizcesi yeterli olmadığı için Hollywood'daki başka teklifleri değerlendirme fırsatı olmadı. Geçirdiği bir trafik kazası ve ardından başlayan seks filmleri döneminde sinemadan uzak kaldı ve Marmaris'e yerleşti. Bir süre geçimini teknecilikle sağlayan Fikret Hakan, 1980'li yıllarda oyunculuğa döndü.

Kazancakis'in Zorba eserini tiyatroya uyarlayarak sahneledi. Bu rolü ile, 1984'te Tercüman Gazetesi'nin En İyi Erkek Tiyatro Oyuncusu Ödülü'nü aldı.

Fikret Hakan 1998 yılında Kültür Bakanlığınca Devlet Sanatçısı unvanı tanımı genişletilerek kendisine bu unvanın verildiği 89 kişiden birisi idi; 2002'de Danıştay'ın kararı iptal etmesi ile 2002'de bu unvan iptal edilmiştir.

13.11.2009 tarihinde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Anabilim Dalından fahri doktor unvanı aldı. Bir süre İstanbul Kültür Üniversitesinde ders verdi. Oyuncu bir süredir akciğer kanseri tedavisi gördüğü Kartal Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 11 Temmuz 2017'de 83 yaşında öldü.

Rol aldığı tiyatro oyunları

Zorba: Nikos Kazancakis

Durand Bulvarı (Armand Salcrou) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1967

Hep Cocuk Kalacağız: Çığır Sahne

Filmografi

Yönetmen olarak

Sürgünden Geliyorum - 1971

Cennetin Kapısı - 1973

En Büyük Patron - 1975

Hammal - 1976

Sürgün - 1976

Yapımcı olarak

Sürgün - 1976

Senarist olarak

Sürgünden Geliyorum - 1971

Cennetin Kapısı - 1973

En Büyük Patron - 1975

Sürgün - 1976

Oyuncu olarak

(163 film ve dizi)

Hoşgör, Boşver, Aldırma (Memo Festivalde), 1953

Köprüaltı Çocukları, 1953

Cingöz Recai, 1954

Yollarımız Ayrılıyor, 1954

Karacaoğlan, 1955

Gülmeyen Yüzler, 1955

Beyaz Mendil, 1955

Battal Gazi Geliyor ....Cafer, 1955

Ölüm Deresi, 1956

Papatya, 1956

Kör Kuyu, 1957

Lejyon Dönüşü, 1957

Ak Altın, 1957

Gelinin Muradı ....Doktor, 1957

Kahpe Kurşun, 1957

Kamelyalı Kadın, 1957

Üç Arkadaş....Doktor, 1958

Son Saadet, 1958

Allah Korkusu, 1958

Bir İnsanlık Meselesi (Allah Korusun), 1958

Dertli Irmak, 1958

Dokuz Dağın Efesi, 1958

Zümrüt ....Selim, 1959

Camp Der Verdammten, 1961

Hatırla Sevgilim, 1961

Şeytanın Kılıcı, 1961

Silahlar Konuşuyor, 1961

İstanbul'da Aşk Başkadır, 1961

Aşk Yarışı, 1962

Kısmetin En Güzeli, 1962

Sokak Kızı, 1962

Yılanların Öcü ....Kara Bayram, 1962

Aşk Orada Başladı, 1962

Battı Balık, 1962

Ölüme Yalnız Gidilir, 1962

Badem Şekeri, 1963

Bana Annemi Anlat, 1963

Cehennemde Buluşalım (Comp Der Verdammten), 1963

Katır Tırnağı, 1963

Öldür Beni, 1963

Zehir Hafiye, 1963

Aşka Vakit Yok, 1963

Karanlıkta Uyananlar, 1964

Affetmeyen Kadın, 1964

Bücür, 1964

Keşanlı Ali Destanı ....Keşanlı Ali, 1964

Atçalı Kel Mehmet, 1964

Avanta Kemal, 1964

Cumartesi Senin Pazar Benim, 1965

Başlık, 1965

Korkusuzlar, 1965

Dağlar Kralı (Köroğlu), 1965

Siyah Gözler, 1965

Uzakta Kal Sevgilim, 1965

Bitmeyen Yol, 1965

Buzlar Çözülmeden, 1965

Dünkü Çocuk, 1965

Murat'ın Türküsü, 1965

Onyedinci Yolcu, 1965

Toprağın Kanı, 1966

Babam Katil Değildi, 1966

Dövüşmek Şart Oldu, 1966

Erkek Ve Dişi, 1966

Her Şafakta Ölürüm, 1966

Hızır Efe, 1966

Korkusuz Adam, 1966

Nuh'un Gemisi, 1966

Ölüm Tarlası, 1966

Silahları Ellerinde Öldüler, 1967

Bozkurtlar Geliyor, 1967

Devlerin İntikamı, 1967

Eceline Susayanlar, 1967

Kan Davası, 1967

Çıldırtan Arzu, 1967

Şeyh Ahmed, 1968

Şeytan Kafesi, 1968

Kafkas Kartalı, 1968

Kara Battal'ın Acısı, 1968

Mısır'dan Gelen Gelin, 1969

Target: Harry, 1969

Devlerin Aşkı, 1969

Günahını Kanlarıyla Ödediler, 1969

You Can't Win 'Em All (Paralı Askerler).... Albay Ahmet Elçi, 1970

Battal Gazi Destanı .... Hammer, 1971

Şehzade Sinbad Kaf Dağında, 1971

Vurguncular ....Kont, 1971

Trittico, 1971

Gülüm, Balım, Çiçeğim, 1971

Hasret, 1971

Öldüren Şehir, 1971

Ölümsüzler, 1971

New Yorklu Kız, 1971

Fedailer Mangası, 1971

Cemo ....Memo, 1972

Elif İle Seydo, 1972

Büyük Soygun, 1973

Pir Sultan Abdal ....Pir Sultan Abdal, 1973

Dayı, 1974

Dört Hergele, 1974

Kısmet, 1974

Köprü, 1975

En Büyük Patron, 1975

Pembe İncili Kaftan (TV) ....Muhsin Çelebi, 1975

Delicesine, 1976

Gülşah Küçük Anne ....Fikret, 1976

İki Arkadaş, 1976

Sürgün, 1976

Kaplan Pençesi, 1976

Hora Geliyor Hora, 1976

Kurban Olayım, 1976

Yuvanın Bekçileri, 1977

Yangın, 1977

Demiryol ....Hasan, 1979

Bir Günün Hikâyesi ....Mustafa, 1980

Beni Böyle Sev, 1980

Takip, 1981

Bir Damla Ateş, 1981

Kimbilir (Kibariye), 1981

Öğretmen Kemal, 1981

Unutulmayanlar....Figo, 1981

Toprağın Teri ....Hasan, 1981

Arkadaşım, 1982 - Mahmut

Düşkünüm Sana, 1982

Haram, 1983

Küçük Ağa (TV), 1983 - Çolak Salih

Fidan, 1984

Acı Ekmek, 1984

Alkol, 1985

Savunma, 1986

Aşkın Kanunu Yoktur, 1986

Gün Doğmadan, 1986

Duvardaki Kan (TV), 1986

Severek Öldüler, 1987

O Bir Melekti, 1987

Yazgı, 1987

Acıların Günlüğü ....Fikret Usta, 1988

Hüküm, 1988

Kara Sevda, 1989

Dehşet Gecesi, 1989

Sessiz Fırtına, 1989

Gülbeyaz, 1989

İstiyorum, 1989

Eskici Ve Oğulları, 1990

Hanımın Çiftliği (TV), 1990

Sevgi Demeti (Müdür Baba) (TV), 1992

Yalancı (TV), 1993

Gerilla ....Cevat Fehmi, 1994

İnsanlar Yaşadıkça (TV), 1994

Sen De Gitme ....Antoine, 1995

Ekmek, 1996

Anılardaki Sevgili (TV), 1996

Yaşama Hakkı, 1998

Her şey Oğlum İçin (TV), 1998

Baba (TV), 1999

Aşkın Dağlarda Gezer (TV), 1999

Zümrüt Gözlerim Aklına Gelirse, 2000

Aslan Oğlum, 2000

Yeni Hayat (TV), 2001

Benimle Evlenir Misin (TV) ....Eşref Bey, 2001

Zor Hedef (TV), 2002

Para=Dolar, 2000

Şıh Senem, 2003

Kurşun Yarası (TV), 2003

Eğreti Gelin, 2005

Kaybolan Yıllar ....Süleyman Çesen, 2006

Unutulmaz, 2009-2010

Umut, 2008

Birleşen Gönüller, 2014

Plakları

Yeşilçam'ın en üretken olduğu dönem olan 1960'lı ve 1970'li yıllarda Sadri Alışık'tan Fatma Girik'e, Yılmaz Köksal'dan Hülya Koçyiğit'e kadar onlarca sinema oyuncusu müzik plakları dordurmuşlardı. Bu plak yapma furyasına Fikret Hakan da katıldı ve birkaç 45'lik plak da o doldurdu. Bu plaklar şunlardır:

1972 - Cemo / Dedikleri Gerçek İmiş - Radyofon Plak 001

1974 - Dostun Gülü / Löberde - Yavuz Plak 1558

1975 - Aşk Uğultusu / Sancı - Diskotür 5199

Kitapları

Kendi yazdıkları

"Hamal'ın Uşakları" (öykü), Telos Yayıncılık, İstanbul, 1997.

"İmbikli Duvar" (şiir), Serander Yayınları, Trabzon, 2002.

"Siyah Işık (Toplu Şiirler 1978-2008)", Serander Yayınları, Trabzon, 2008.

"Joe Brico Masumdur" (öykü), Umuttepe Yayınları, İstanbul, 2009.

"Gece Limanı (Yasaksız Mutsuzluklar Rıhtımı)" (roman), İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 2010.

"Türk Sinema Tarihi", (anı, sinema), İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 2010.

Hakkında yazılanlar

"Fikret Hakan - Eskimeyen Yeşilçamlı" (inceleme), Nigar Pösteki, Umuttepe Yayınları, İstanbul, 2009.

"Asla Unutmadım", Feyzan Ersinan Top, Dünya Yayıncılık, İstanbul, 2006 (Fikret Hakan, bu incelemede Türk sinemasının diğer 5 ünlü sanatçısıyla birlikte ele alınmış)

Aldığı ödüller

1965 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, Keşanlı Ali Destanı

1968 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, Ölüm Tarlası

İzmir Enternasyonal Fuarı 1. Film Şenliği, 1965, Keşanlı Ali Destanı, En İyi Erkek Oyuncu

1971 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, Hasret

30. Antalya Film Şenliği, 1993, Yalancı (TV), En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu

34. Antalya Film Şenliği, 1997, Yalancı (TV), Yaşam Boyu Onur Ödülü

2009 - Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden fahri doktorluk unvanı aldı.

2012 - Engelsiz Yaşam Vakfı, Yaşam Boyu Meslek ve Onur Ödülü

Posted in: Türk Sanatçılar