Bursa, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık dördüncü şehri. 2020 itibarıyla 3.101.833 nüfusa sahiptir. 2016 Dünya Yaşanabilir Şehirler sıralamasında Dünya'da 28. Türkiye'de 1. sırada yer almıştır. Marmara Bölgesinin Güney Marmara bölümünde, 40° batı boylam ve 29° kuzey enlem daireleri arasında yer alır. Eski adı Hüdavendigâr'dır. Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve batıda Balıkesir illeri ile çevrilidir.
Ekonomik açıdan Türkiye'nin en gelişmiş kentlerinden biri olan Bursa doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Bursa'da en çok Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemine ait tarihî eserlerin bulunmasının sebebi ise, Bursa'nın Osmanlı Devleti'nin ilk başkenti olmasıdır. Bursa alışveriş merkezleri, parkları, müzeleri ve çarşısıyla bölgede öne çıkar. Ayrıca Bursa Marmara bölgesinin İstanbul'dan sonra gelen ikinci büyük şehridir. Türkiye'nin en önemli birkaç sanayi kentinden biridir. Şehir İstanbul'dan sonra en büyük ikinci ihracatı gerçekleştirmektedir. Şehrin futbol takımı Bursaspor 2009-10 sezonunda Süper Lig şampiyonudur.
Bursa, sanayi istatistiklerine göre Türkiye'nin en büyük sanayi kenti ve otomotiv üretim merkezidir. CNN International tarafından Türkiye'nin Detroit'i yakıştırması yapılmıştır. Tofaş-Fiat, Renault, Bosch, Peugeot, Karsan Otomotiv, binek otomobil ve ticari araçlar ile Cobra Güleryüz otobüs fabrikaları Bursa'da bulunmaktadır. Bursa'nın otomotiv sanayinin Türkiye'de merkezi olmasından dolayı kurulan Bursa Otomobil Müzesi yine bu şehirde bulunmaktadır.
Tarihi
Bursa'da şimdilik bilinen en eski arkeolojik kalıntılar Yenişehir yakınlarındaki Menteşe Höyüğü ve Orhangazi yakınlarındaki Ilıpınar'dan bilinmektedir. Bu arkeolojik buluntu yerlerinin en eski tabakaları yaklaşık 7 bin yıllıktır. Bu tabakalardaki kültür, çanak çömleğin gelişmiş olarak ortaya çıktığı, mimarinin dörtgen planlı, bol miktarda ahşap destekli kerpiç kullanılarak inşa edilmiş yapılardan oluştuğu tabakalardır. Bursa'da David French, Mehmet Özdoğan ve Jacop Roodenberg'in arkeoloji ile ilgili çalışmaları tarih öncesiyle ilgili pek çok yeni bilgi ortaya koymuştur.
Bursa ve civarında MÖ 4000'li yıllardan itibaren çeşitli yerleşimlerin olduğu saptanmıştır; fakat yöreye ait kesin bilgiler MÖ 700'lere dayanmaktadır. Homeros, bölgeden Mysia olarak söz etmektedir. Günümüzde Bursa yöresinde Mysia yerleşmelerini anımsatan iki köy bulunmaktadır: Misi (Gümüştepe) ve Misebolu. Ayrıca Prof. Dr. Semavi Eyice, belgesel yönetmeni Tekin Gün yaptığı yüzey çalışmaları sırasında Kentin 14 km batısında, Çayırköyü’nün 1 km güneybatısındaki “Çayırköy Höyüğü’nün” boyutları da Demirtaş Höyüğü ile aynıdır. Burada bulunan seramik parçalarında gri, kırmızı, kahverengi ve siyah renkler hakimdir. Bulunan seramik parçalarının önemli kısmı elde yapılmış, çok azı ise çarkta yapılmıştır. Höyüğün en eski buluntusu MÖ. 2700-2500 yılına erken Bronz Çağı'na işaret etmektedir.
Bursa, 1204-1261 yılları arasında İznik'e bağlıdır, genelde kale içinde kalmış, fazla büyüyememiştir.
Osmanlı dönemi
Bursa'daki gayrimüslimler Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflayıp dağılmaya başlamasıyla kurulan Anadolu Beylikleri içinde zamanla gelişen Osmanlı Beyliği, çevredeki tekfurların arazilerini de alarak güçlenmiştir. Bursa, 1307 yılında Osman Bey tarafından kuşatılmış, uzun süren kuşatmadan sonra 6 Nisan 1326'da Osman Bey'in oğlu Orhan Bey tarafından alınmıştır. 1335 yılında başkent Bursa'ya taşınmış ve kentte büyük imar hareketleri yaşanmıştır.
Osmanlılar Bursa'yı aldıklarında kent sadece hisar içinden ibaretken, Orhan Gazi şehri hisarın dışına çıkararak Orhan Gazi Külliyesini kurdurtmuştur. Surlar dışında mevcut yerleşmeye yakın, hakim noktalarda cami, hamam, imarethane, darüşşifa, medrese gibi kamu yapıları inşa edilerek bu külliyelerin çevrelerinde konut alanları yaratılmış ve böylece bir yerleşme geleneği başlamıştır. Başkent, 1363 yılında (I. Murad Hüdavendigâr döneminde) Edirne'ye taşınmıştır. Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethetmesinden sonra ise Bursa'nın faal rolü son bulmuş ve yönetim merkezi niteliğini kaybetmiştir.
Bursa'da Osmanlı Devleti hakimiyetinde, 1922 yılına kadar, Müslüman, Rum, Ermeni ve Yahudiler birlikte yaşamışlardır.
Tanzimat sonrası dönemde Hüdavendigar Vilayeti merkezliği yapan Bursa'ya 1900'lü yılların başında Biga (merkezi Çanakkale), Bilecik, Kütahya, Karesi (Balıkesir), Karahisar (Afyon) sancakları bağlı bulunmaktaydı.
Millî mücadele dönemlerinde çeşitli ayaklanmaların yaşandığı Bursa, 8 Temmuz 1920 de Yunanlarca işgal edilmiş; Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nden sonra 11 Eylül 1922'de Türk birliklerince geri alınmıştır.
Cumhuriyet dönemi
Bursa, 1987 yılında çıkarılan 3391 sayılı kanun ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta üç ilçe (Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım) Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin sınırlarına dahil edildi. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi. Bu sınırlar içinde kalan 7 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi. 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.
21 Ekim 2014 tarihinde, Bursa Valiliği ve Bursa Kültür Tanıtma Birliği tarafından Bursa şehir logosu tanıtılmıştır. Logo Bursa şehrinin markalaştırılması amacıyla tasarlanmıştır. Logoda Türk İslam sanatının bilinen motiflerinden olan çintemani desende lale motifi yer almaktadır.
Coğrafya
İklim
Genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak, iklim bölgelere göre de değişiklik göstermektedir. Kuzeyde Marmara Denizinin yumuşak ve ılık iklimine karşılık güneyde Uludağ'ın sert iklimi ile karşılaşılmaktadır.
İlin en sıcak ayları Temmuz - Ağustos, en soğuk ayları ise Aralık- Ocak'tır. 52 yıllık gözlem süresi itibarı ile yıllık ortalama yağış miktarı 70,6 cm.dir. İlde ortalama nispi nem % 69 civarındadır.
Güncel Nüfus Değerleri TÜİK 4 Şubat 2021 verileri
Bursa İl Nüfusu: 3.101.833 (2020 sonu). İlin yüz ölçümü 10.811 km2'dir. İlde km2'ye 287 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5974 kişi ile Yıldırım’dır)
İlde yıllık nüfus artış oranı %1,5 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Mudanya (%5,01)- Keles (-%4,15)
04 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 17 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 1060 mahalle bulunmaktadır.
2020 yılı sonunda Bursa ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||
İlçe | Nüfus 2019 | Nüfus 2020 | Fark | N.Artışı % | Mah.Say. | Alanı km2 | Yoğunluk |
Büyükorhan | 9.666 | 9.485 | -181 | -1,87 | 43 | 505 | 19 |
Gemlik | 113.493 | 115.404 | 1.911 | 1,68 | 35 | 401 | 288 |
Gürsu | 93.788 | 96.985 | 3.197 | 3,41 | 16 | 106 | 915 |
Harmancık | 6.384 | 6.145 | -239 | -3,74 | 31 | 400 | 15 |
İnegöl | 273.933 | 281.384 | 7.451 | 2,72 | 116 | 1.118 | 252 |
İznik | 43.531 | 44.102 | 571 | 1,31 | 46 | 753 | 59 |
Karacabey | 83.923 | 84.666 | 743 | 0,89 | 85 | 1.158 | 73 |
Keles | 11.997 | 11.499 | -498 | -4,15 | 42 | 617 | 19 |
Kestel | 68.204 | 70.865 | 2.661 | 3,90 | 36 | 396 | 179 |
Mudanya | 97.631 | 102.523 | 4.892 | 5,01 | 47 | 369 | 278 |
Mustafakemalpaşa | 101.119 | 101.820 | 701 | 0,69 | 131 | 1.641 | 62 |
Nilüfer | 465.956 | 484.832 | 18.876 | 4,05 | 64 | 552 | 878 |
Orhaneli | 19.387 | 19.055 | -332 | -1,71 | 61 | 838 | 23 |
Orhangazi | 79.145 | 80.118 | 973 | 1,23 | 31 | 506 | 158 |
Osmangazi | 876.048 | 881.459 | 5.411 | 0,62 | 136 | 621 | 1.419 |
Yenişehir | 53.921 | 54.315 | 394 | 0,73 | 71 | 720 | 75 |
Yıldırım | 657.994 | 657.176 | -818 | -0,12 | 69 | 110 | 5.974 |
BURSA | 3.056.120 | 3.101.833 | 45.713 | 1,50 | 1.060 | 10.811 | 287 |
Bursa il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1965 | 755.504 | 7 | %44 335.048 420.456 %56 | |
1970 | 847.884 | 6 | %12 | %49 416.662 431.222 %51 |
1975 | 961.639 | 6 | %13 | %53 507.106 454.533 %47 |
1980 | 1.148.492 | 6 | %19 | %55 636.910 511.582 %45 |
1985 | 1.324.015 | 6 | %15 | %63 840.094 483.921 %37 |
1990 | 1.603.137 | 6 | %21 | %72 1.157.805 445.332 %28 |
2000 | 2.125.140 | 5 | %33 | %77 1.630.940 494.200 %23 |
2007 | 2.439.876 | 4 | %15 | %81 1.979.999 459.877 %19 |
2008 | 2.507.963 | 4 | %3 | %88 2.204.874 303.089 %12 |
2009 | 2.550.645 | 4 | %2 | %88 2.249.974 300.671 %12 |
2010 | 2.605.495 | 4 | %2 | %89 2.308.574 296.921 %11 |
2011 | 2.652.126 | 4 | %2 | %89 2.359.804 292.322 %11 |
2012 | 2.688.171 | 4 | %1 | %89 2.402.012 286.159 %11 |
2013 | 2.740.970 | 4 | %2 | %100 %0 |
2014 | 2.787.539 | 4 | %2 | %100 %0 |
2015 | 2.842.547 | 4 | %2 | %100 %0 |
Ulaşım
- Kırcaali, Bulgaristan
- Ankara, Türkiye
- Erzurum, Türkiye
- Denizli, Türkiye
- Fergana,Özbekistan
- Lefkoşa, KKTC
- Üsküp, Makedonya
- Tiran, Arnavutluk
- Sofya, Bulgaristan
- Kulmbach, Almanya
- Darmstadt, Almanya
- Anshan, Çin
- İstanbul, Türkiye
- Oulu, Finlandiya
- Van, Türkiye
- Plevne, Bulgaristan
- Vinnitsa, Ukrayna
- Gence, Azerbaycan
- Multan, Pakistan
- Kosice, Slovakya
- Çadır Lunga, Moldova
- Kars, Türkiye
0 Yorum:
Yorum Gönder