Zelandiya

 85 milyon yaşındaki dünyanın kayıp sekizinci kıtası Zelandiya hakkında şoke edici bilgiler

Bilim insanları 2017 yılında sekizinci kıtanın varlığını onayladı ve Yeni Zelanda yakınlarında bulunan kıtaya Zelandiya adını verdi. Ortaya çıkan bu yeni kıta herkesin merakını uyandırdı. İşte karşınızda 85 milyon yaşındaki yeni kıta hakkında merak edilenler...

5 milyon kilometrekarelik Zelandiya'nın yüzde 94’ü sular altında olduğu için kıtanın haritası bir türlü tam olarak çıkartılamamıştı. Kayıp sekizinci kıta Güney Pasifik Okyanusu’nun 1 kilometre aşağısında ortaya çıktı. Bilim insanları, Zelandiya olarak isimlendirdikleri bu kara parçasının kıta olduğunu 2017'de onaylamışlardı fakat bu güne kadar kıtanın tam genişliğini haritalayamamışlardı.Araştırmacılar, daha önce eşi benzeri görülmemiş detaylarıyla Zelandiya kıtasının şuan ve milyonlarca yıl önce nasıl göründüğünü gösteren haritaları yayınladılar.

Yeni Zelanda’daki GNS Science’daki araştırmacılar kıtanın şeklini ve büyüklüğünü açıklayan haritalar üzerindeki çalışmalarını bitirdi. Yaptıkları haritaları insanların da görsel olarak inceleyip keşfedebilmeleri için etkileşimli bir internet sitesinde yayınladılar. Projeyi yürüten Nick Mortimer, "Bu haritaları Yeni Zelanda'nın ve Güneybatı Pasifik'in jeolojisine ait doğru, tamamlanmış ve güncel görseller sağlayabilmek adına yaptık." diyerek çalışmalarının detayını ilk kez açıkladı. Mortimer ve ekibi, Zelandiya'nın tektonik profilinin yanı sıra etraftaki deniz tabanının topoğrafyasını da haritaladılar. Haritalar, Zelandiya'nın milyonlarca yıl önce sular altına batmasından önceki haline dair de yeni bilgiler açığa çıkardı.

Sekizinci kıta olarak kabul edilen Zelandiya’nın alanın alanı Avustralya'nın yaklaşık yarısı kadar olmasına rağmen sadece yüzde 6’lık kısmı su seviyesinin üzerinde bir kara parçası olarak bulunabildi. Bu kısım, Yeni Zelandiya'nın kuzey ve güney adalarının ve Yeni Kaledonya adasının temelini oluşturuyor. Harita aynı zamanda kıtanın kıyı şeridini, bölgesel limitlerini ve başlıca su altı özelliklerinin de isimlerini barındırıyor. Buna ek olarak, bu harita 2030'da tamamlanması planlanan, Dünya'nın bütün okyanus tabanını gösteren küresel harita girişiminin de bir parçası olarak üzerinde çalışmalara devam ediliyor.

GNS araşatırmacıları yayınladıkları ikinci haritada ise su altındaki bu kıtanın yer kabuğunu, yaşını ve ana fay hatlarını da gösteriyor. 85 milyon yaşındaki bu kıtanın üzerindeki kırmızı, turuncu, sarı ve kahverengi renkler kıtasal yer kabuğunun hareketliliği üzerine fikirler veriyor. Daha genç renkte olan denizsel kabuk ise mavi renk olarak tanımlandı. Harita aynı zamanda kıtanın bulunduğu bölgedeki tektonik hareketleri de ortaya çıkarıyor.

2017'ye kadar Zelandiya, Madagaskar adası gibi "mikro kıta" olarak sınıflandırılmıştı. Ancak Mortimer’in yaptığı çalışmalara göre Zelandiya kıta olma şartlarının tamamını yerine getiriyor. Açık bir şekilde belirgin olan sınırları, 1 milyon kilometrekareden büyük kapladığı alanı, denizel kabuğu ve denizel kabuğundan daha kalın olan kıtasal kabuğu var. Mortimer 2017'de "Science News'e"; "Dünya'daki okyanusların suyunu boşaltabilseydik, Zelandiya açık bir şekilde göze çarpardı. Eğer okyanus tabanında olmasaydı, çok daha önceden onun da bir kıta olduğunu fark ederdik." şeklinde açıkladı

Posted in: Dünya Coğrafyası, Yer Bilimleri