Çınar

Çınar, çınargiller (Platanaceae) familyasından Platanus cinsini oluşturan uzun boylu kalın çaplı ağaç türlerinin adıdır.

Anavatanı Kuzey Amerika, Avrupa'nın doğusu ve Asya'dır. Çınarlar ormanlardan daha ziyade dere, ırmak ve nehir yataklarında bulunsa da esasen süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bunlar allelerde, su başlarında, büyük çayırlık ve mesire yerlerinde gölge ağacı olarak dikilmektedir. Yaprakları tozdan ve gazlardan fazla etkilenmediklerinden büyük endüstri şehirlerinin caddelerinde, park ve bahçelerde fazla görünmektedir.

Genç yaşlarından itibaren genel olarak hızlı bir büyüme yaparlar. Uzun ömürlüdürler. Yaşlı çınarlar zamanla içleri çürüyüp boşaldığı halde yaşamlarını sürdürürler. Kütük sürgünü verme özellikleri vardır. Yetiştirilmeleri tohum ve yarı odunsu çeliklerle olmaktadır.

Çınar odunundan, alet sapları, fıçı, çıt kazığı yapımında ve mobilyacılıkta, ayrıca yakacak olarak yararlanılır. Ayrıca tanen içeren kabukları kabız yapıcı ve ateş düşürücü olarak içten, antiseptik olarak da dışarıdan kullanılır.

Türkiye'de doğal olarak yayılış gösteren tek tür, doğu çınarı (Platanus orientalis)'dır.

Türleri

• Gentry çınarı (Platanus gentryi)
• Kerr çınarı (Platanus kerrii)
• Meksika çınarı (Platanus mexicana)
• Batı çınarı (Platanus occidentalis)
• Doğu çınarı (Platanus orientalis)
• California çınarı (Platanus racemosa)
• Rzedowski çınarı (Platanus rzedowskii)
• Arizona çınarı (Platanus wrightii)
• Londra çınarı (Platanus x hispanica) (P. occidentalis x P. orientalis melezi)

Çınar Ağacı Nasıl Yetiştirilir?

Çınar ağacının gelişimi, tohumdan sağlanmaktadır. Park ve bahçelerde peyzaj ağacı olarak kullanılan çınar ağacı, boylarının çok uzun olmasından ötürü belirli aralıklar ile dikilmelidir. Yol kenarlarına ekilmeleri, pek önerilmemektedir. Cinsine göre 10 ile 15 yılda erişkin bir ağaca dönüşen çınar ağacı, nemli topraklarda daha kolay yetişmektedir.

Gübreli ve nemli toprağı seven çınar ağacı, Türkiye'de neredeyse her şehirde yetiştirilebilmektedir. İlkbaharda dikilen çınar ağacı tohumlarının ihtiyacı olan ısı 15-20 derecedir. Çınar ağacı tohumlarının bir gece önceden nemlendirilerek hazırlanması gerekmektedir. Mantar gibi zararlı maddelerden koruma sağlayabilmek için ilaçlama yapılmaktadır. Tohumlar ara sıra sulandıktan sonra büyümesi beklenir. Direk güneş alan yerlerde fideleme yapması mümkün değildir.

Posted in: Bitkiler