Gök taşı ya da meteorit, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Meteorit
düşen nesnenin katı bir kalıntısıdır. Bu nesne kuyruklu yıldız, asteroit veya meteordur.
de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışırlar. Objeler dünyanın atmosferine girdiği
andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve
sonrasında bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteora dönüşmüş olur ve "ateş topu" oluşturur.
Kayan yıldız olarak da bilinir. Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Gök taşları, Dünya atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girerler. Sürtünmeden
meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde yeryüzüne inebilir.
Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak her sene gerçekleşen meteor yağmurları
bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok bilineni ise Perseid yağmurudur.
Gözlendiği sırada atmosfere ve dünya'ya çarpmayı teğet geçen göktaşlarına meteor kayması denir.
Diğer hepsi meteorit bulguları olarak bilinir. Nisan 2016 itibarı ile, dünyada kayıtlara geçmiş
1140 kayma gerçekleşmiştir. 38,660'dan fazla iyi belgelenmiş meteorit bulgusu olmuştur.
Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir:
Taşlı göktaşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; (Aeroit)
Demir göktaşları daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir; (Siderit)
Taşlı-demir göktaşları hem metal hem de kaya materyali içerir. (Siderolit)
Modern sınıflandırmalar, göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayırmaktadır: 2 mm'den küçük olan göktaşları mikrometeor olarak adlandırılır.
Aerolitlerde kendi aralarında iki kümeye ayrılırlar : Küçük silikat kürecikleri içerip içermemelerine göre, Kondritler ve Kondrit olmayanlar. İncelenmiş olan göktaşlarının %6' sı siderit, %92' si ise aerolit' tir.
Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay'da veya Mars'ta bulunurlar.
GÖK TAŞI NEDİR?
Uzayın, tümüyle parçalanmadan önce yeryüzüne erişen katı öğeleridir. Uzaydan yeryüzüne kadar ulaşan, en küçüğünden en büyüğüne kadar bütün katı cisimlere Göktaşı (meteorit) denir.
METEOR NEDİR?
Göktaşlarının dünyanın atmosferi içindeki geçişleriyle oluşan ışıklı yada sesli olaylara meteor denir.
Güneş sisteminin gerçek katı cisimleri olan göktaşlarının, Sibirya' ya düşen dev gök taşından
(1908 yılının temmuz ayında 40.000 ton ağırlığında, dev bir göktaşı, Orta Sibirya' da çapı 60 km' den
daha geniş bir alanı etkilemiş, yere düşmesiyle oluşan patlamaysa, 100 km' den daha uzaklardan
duyulmuştur) yıldızlar arası çok küçük taneciklere kadar, son derece değişen boyutları vardır.
Bugüne kadar yeryüzüne düşen meteorların açtığı 10 büyük krater ise şunlardır:
Barringer Krateri, Arizona, ABD
(yan Resimdeki)
Bosumtwi, Gana
Deep Bay, Kanada
Aorounga Krateri, Çad, Afrika
Gosses Bluff, Avustralya
Mistastin Gölü, Kanada
Clearwater Gölleri, Kanada
Kara-Kul, Tacikistan
Manicouagan, Kanada
Chicxulub, Meksika
- 2020 Yılıının ilk çeyreğini tamamlayacağımız bu haftalarda 2020 yılı felaketlerle başlamıştı.
Depremler, yangınlar, salgın hastalıklar derken şimdi ise Dünya'ya meteor çarpacağı haberi gündemde.
Henüz 2020 yılının ilk çeyreğini geçmiş olmamıza rağmen yüz yıllar sürebilecek
felaketleri bu 3 aylık süreç içerisinde yaşadığımız konusunda herkes hemfikirdir. Başta dünya'nın
bir çok ülkesinde yaşanan şiddetli depremlerin yanı sıra çıkan sebepsiz orman yangıları da binlerce
insanın ve hayvanın telef olmasına sebep olmuştu. Deprem ve yangınlarda Dünya'nın her ülkesinde binleri bulan ölümler yaşanmıştı. Deprem ve yangın afetlerinin etkilerinden yavaş yavaş uzaklaşırken Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve 3 aylık sürede Dünya'nın neredeyse tüm ülkelerine yayılan corona virüsü ülkemizde görülmesiyle 130 dan fazla ülkede görülmüş oldu. Ölümcül bir virüs olan corona virüsü özellikle 40 yaş üzeri ve kronik hastalığı olan insanlarda ölümcül sonuçlar doğurduğu biliniyor. Corona virüsüne alışılmaya çalışılırken Dünya'ya önümüzdeki ayın son gününde meteor çarpacağı haberi herkeste şok etkisi yarattı. Dünya'ya çarpması durumunda Dünya'nın yok olacağı kanaatini taşıyan insanlar bu durumun gerçeklik payını araştırmaktadır. Yapılan açıklama 52768 (1998 OR2) adı verilen asteroidin yaklaşık 4.1 km büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor. NASA’lı uzmanlar bu kadar büyük bir nesnenin, Dünya'ya çarpması sonucunda insanlığın sonunun gelebileceğini söyledi.
Bu söylentiler sonrası Milliyet Yazarı Batuhan Dönentaş NASA'da astrofizikçi olarak görev yapan
Dr. Umut Yıldız'a bu konuyu sordu. Dr. Umut Yıldız ise söz konusu asteroidin dünyadan uzakta bir
yörüngede olduğunu ve 29 Nisan 2020’de Dünya'ya 6.3 milyon km yani Dünya-Ay arası mesafenin 16.4 katı uzaktan geçeceğini söyledi. Dünyaya çarpma riskinin olmadığını söyleyen Yıldız, asıl korkulması gerekenin virüs olduğunu söyledi.
0 Yorum:
Yorum Gönder