Antonio Lucio Vivaldi

Antonio Lucio Vivaldi (d. 4 Mart 1678, Venedik - ö. 28 Temmuz 1741, Viyana), İtalyan barok dönem klasik müzik bestecisi, virtüoz kemancı ve rahip. "Kızıl Papaz" lakabıyla tanınan Vivaldi, konçerto türünde beş yüzden fazla eser bestelemiştir ve 'konçertonun babası' olarak da anılmaktadır. En bilinen eserleri Op. 8 eser sayılı Dört Mevsim başlıklı keman konçertolarıdır.

Hayatı

Antonio Vivaldi, 1678'de Venedik'te dünyaya gelmiştir Kızıl saçlarından dolayı "Kızıl Rahip" olarak tanınmıştır. Babası önceleri berberlik yapmış, daha sonra ise başarılı bir kemancı olmuştur. Vivaldi, ilk müzik eğitimini babasından almıştır. Annesi ise bir terzinin kızıdır.

Dinsel eğitimi alan Antonio Vivaldi, 1703 yılında resmen papazlık görevine atanmıştır. Ama aynı yıl başka bir işe daha girmiş, Ospedale della Pietà adındaki bir kızlar yetimhanesinde keman öğretmeni olmuştur. Buradaki görevi yoksul ve kimsesiz kızlara keman çalmayı öğretmek ve onlara konserlerde seslendirmeleri için her ay iki konçerto yazmaktır. 1709 yılında bu görevinden bir süreliğine ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu dönemde Vivaldi besteci olarak dikkat çekmeye başlamış, 12 eserden oluşan Op. 1 eser sayılı keman ve sürekli bas için sonatları 1705 yılında yayımlanmıştır.

1709'da Op. 2 eser sayılı trio sonatlarını Danimarka Kralı IV. Frederick'e ithaf eden Vivaldi, bu sıralarda konçerto yazmaya başlamıştır. Hollandalı yayıncı Estienne Roger, Vivaldi'nin 12 konçertodan oluşan Op. 3 eser sayılı L'estro Armonico (Uyumlu İlham) adlı eserini yayımlamış, bu eser dönemin en etkili müzik yayınlarından biri olmuştur. Ardından Op. 4 eser sayılı 'La stravaganza' başlıklı on iki keman konçertosu daha bestelemiş ve aynı yayın evi tarafından yayımlanmıştır. Almanya dışına hiç çıkmayan Johann Sebastian Bach'ın müziğinin İtalyan özelliklerini taşımasında ve oluşmasında Vivaldi'nin önemli bir yeri vardır. 1714'te Vivaldi'nin konçertolarını duyan Johann Joachim Quantz, Tomaso Albinoni ile birlikte Vivaldi'ye konçertoda reform yapmaları için ödenek bağlamıştır.

1723 ile 1724'te Roma'daki karnaval sezonu için üç opera yazmıştır. Yine 1723'de Vivaldi, Ospedale della Pietà'nın yöneticileriyle ayda iki konçerto besteleme konusunda anlaşmıştır. 1720'lerin başlarında yazdığı düşünülen ve içinde en ünlü eserleri olan Dört Mevsim başlıklı bir grup konçertoyu da kapsayan Op. 8 eser sayılı Il cimento dell'Armonico e dell'Inventione başlıklı konçertoları ile ünü daha da yayılmıştır. Bu yıllarda opera sanatçısı Anna Giraud ile ilişkisi başlamıştır.

1737'de görev yaptığı Ferrara'nın yöneticileriyle Vivaldi arasında sergilenecek operaların seçimi konusunda çıkan anlaşmazlık Vivaldi'nin işinden olmasına yol açmıştır. Bu olayın ardından Vivaldi, Amsterdam'a yerleşmiştir. Son yıllarında gençlik yıllarının popüleritesini yitirmiş, barok dönemin son yıllarında toplumun müzik zevklerinin değişmesi gözen düşmesinde oldukça etkili olmuştur. Artık eserleri eskisi gibi sıklıkla seslendirilmeyen besteci, 1741’de Kutsal Roma İmparatoru VI. Charles ile tanışması ve kraliyet himayesinde müzik yöneticisi olma umuduyla Viyana’ya yerleşmiş, fakat bir yıl geçmeden İmparator yaşamını yitirmiştir. Vivaldi de aynı yıl giderek yoksullaşmış, sağlık durumu iyice bozulmuş ve eserleriyle beraber iki yüz yıl kadar neredeyse tamamen unutulmak üzere 28 Temmuz 1741’de hayata veda etmiştir. Viyana yakınlarında bir kamu mezarlığına basit bir şekilde defnedilmiştir.

Vivaldi'nin 500'den fazla konçertosu vardır. Farklı çalgılardan yararlanmıştır. O döneme dek hiçbir besteci viyolonsel, obua fagot hatta klarinet gibi gelişmekte olan çalgılar için bu kadar fazla eser yazmamıştır. Fransız Barok müziğinde nefesli çalgılar ağırlıktayken, onun müziğinde yaylı çalgılar önem kazanır. 230 keman konçertosunun yanında, flüt, obua, çello, viyola, mandolin konçertoları vardır. Klasik müzikle ilgisi olmayanların bile hayatında mutlaka duymuş olduğu Dört Mevsim Konçertoları en sevilen eseridir. 94 opera yazdığını iddia edilmesine karşın, bunların ancak 50'si bugüne kadar eksiksiz ulaşabilmiştir.

Vivaldi'nin adı 20. yüzyıla dek neredeyse unutulmuştur. Ancak 1900'lerin başlarından itibaren yapılan araştırmalar sonucunda Vivaldi'nin yüzlerce eseri gün ışığına çıkarılmış ve hayattayken ulaşmış olduğu popülariteye 20. yy. ikinci yarısı itibarıyla tekrar kavuşmuştur.

Eserleri

Vivaldi'nin Amsterdam'da basılmış eserleri opus eser numaralandırma yöntemi ile 100 konçerto ve 40 sonattır. Ama 500 kadar konçerto yazdığı sanılmaktadır.

Vivaldi hayalinde canlandırdığı resimleri müzik haline getirmiştir. Eserlerinde hayallerine verdiği baş rolü, açıklayıcı sonelerle destekler. En ünlü eseri sayılan Op. 8 içerisindeki "Dört Mevsim" konçertolarında mevsimler kendi özellikleri ile anlatılmıştır. Vivaldi'nin bu eseri uzun yıllar sonra Ludwig van Beethoven'a da ilham kaynağı olmuş ve "Pastoral Senfoni" bu şekilde ortaya çıkmıştır.

Stil ve etki

Vivaldi'nin müziği yenilikçidir. Vivaldi armonik zıtlıklar, yenilikçi melodiler ve temalarla konçertonun ritmik ve biçimsel yapısını canlandırmıştır. Çoğu bestesi gösterişli, neredeyse neşeli ve coşkuludur. Johann Sebastian Bach, Vivaldi'nin konçertolarından ve aryalarından derin bir şekilde etkilenmiş ve St John Passion, St Matthew Passion ve kantatalarında tekrar kullanmıştır. Bach, Vivaldi'nin 6 konçertosunu solo klavye için ve 3 tanesini org için uyarlamış ve Vivaldi'nin 4 keman, iki viyola, çello ve sürekli bas (RV 580) için yazdığı konçertonun 4 çembalo, yaylılar ve sürekli bas (BWV 1065) için uyarlamasını yapmıştır.

Seçilmiş operaları

94 opera yapıtı olduğu rivayet edilir ancak bugüne kadar sadece 50 tanesi bilinmektedir.

Bajazet (RV 703), Osmanlı sultanı I. Bayezid'ın hayatından bahseden operası, 1735

Dorilla in Tempo (RV-709)

La fida Ninfa (RV-714)

Giustino (RV-717)

L'Incoronazione di Dario (RV-719)

L'Olimpiade (RV-725)

Orlando finto Pazzo (RV-727)

Orlando furioso (RV-728)

La verita in Cimento (RV-739)

Tito Manlio (RV-738)

Posted in: Yabancı Sanatçılar