Danimarka

Coğrafi Verileri Konum: Kuzey Avrupa, Baltik Denizi ve Kuzey Denizi kıyısında, Almanya'nın kuzeyinde yarımadada yer almaktadır. Coğrafi konumu: 56 00 Kuzey enlemi, 10 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Avrupa Yüzölçümü: toplam: 43,094 km² Sınırları: toplam: 68 km sınır komşuları: Almanya 68 km Sahil şeridi: 7,314 km İklimi: Kuzey ikliminin bütün özellikleri görülmekte olup , genelde bulutlu ve bol yağış alan bir ülkedir. Kısa bir yaz ve uzunca bir kış iklimi hakimdir. Haziran, temmuz, ağustos yılın en sıcak aylarıdır. Şubat ise en soğuk ayıdır. Kışın günler kısa geceler uzundur. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Lammefjord 7 m; en yüksek noktası: Yding Skovhoej 173 m Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, balık, tuz, kireçtaşı, taş, çakıl ve kum Sulanan arazi: 4,350 km² (1993 verileri) Nüfus Bilgileri Nüfusu: 5,500,510 (Temmuz 2009 verileri) Nüfus artış oranı: %0.33 (2006 verileri) Mülteci oranı: 2.52 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini) Bebek ölüm oranı: 4.51 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 77.79 yıl erkek: 75.49 yıl kadın: 80.22 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.74 çocuk/1 kadın (2006 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.2 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan kişi sayısı: 5,000 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıkları ölümleri: 100 den az (2003 verileri) br/>
Dinler: Evangelist Lutherciler %95, diğer Protestan ve Roma Katolikleri %3, Müslümanlar %2 Dil: Danimarka, Faroece, Grönlandca (Inuit lehçesi),

Yönetim
Ülke adı: Resmi adı: Danimarka Krallığı - yerel adı: Kongeriget Danmark ingilizce: Denmark Yönetim biçimi: Meşruti Krallık Başkent: Kopenhag Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CBSS (Baltik Ülkeleri Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 9, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi),NC, NEA (Nükleer Enerji Ajansı), NIB (İskandinavya Yatırım Bankası), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOGIP (BM Hint Pakistan Askeri Gözlem Grubu), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNMOT, UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WEU (Batı Avrupa Konseyi), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC Ekonomik Göstergeler Ekonomiye genel bakış: Danimarka ekonomisi iyi bir büyüme performansı göstermekte, ortalama büyüme hızı son yıllarda %2.5-3 arasında seyretmektedir. Danimarka 33,000 ABD Doları civarında kişi başı geliri ile en zengin ve işsizlik oranının en düşük olduğu (%5 civarında) Avrupa ülkelerinden biridir. Yüksek kamu harcamaları Danimarka'da da karakteristiktir. Ancak vergi oranları daha düşüktür. Kamu gelirleri milli gelirin yarısından fazlasına tekabül etmektedir. İşgücünün %30'u kamuda istihdam edilmektedir. Ülkenin dünyadaki en verimli kamu sektörlerinden birine sahip olduğu belirtilmektedir. GSYİH: Satınalma gücü paritesi - 198.5 milyar $ (2006 verileri) GSYİH - reel büyüme: %3 (2006 verileri) GSYİH - sektörlere göre: tarım: %1.4 endüstri: %24.6 hizmet: %74 (2006 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.8 (2006 verileri) İş gücü: 2.91 milyon (2006 verileri) Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %76, endüstri %21, tarım %3 (2006 verileri) İşsizlik oranı: %4.5 (2006)

Endüstri: Gıda ürünleri, makine ve araç gereç, tekstil ve giysi, kimyasallar, elektronikler, inşaat malzemeleri, mobilya, ahşap ürünler, gemi yapımı Endüstrinin büyüme oranı: %2.5 (2006 verileri) Elektrik üretimi: 38.02 milyar kWh (2004) Elektrik tüketimi: 32.56 milyar kWh (2004) Elektrik ihracatı: 11.5 milyar kWh (2004) Elektrik ithalatı: 8.7 milyar kWh (2004 Tarım ürünleri: Tahıl, patates, şeker pancarı, domuz ve sığır eti, süt ürünleri, balık İhracat: 93.93 milyar $ (2006) İhracat ürünleri: Makine ve aletler, et ve et ürünleri, süt ürünleri, balık, kimyasallar, mobilya, gemi İhracat ortakları: Almanya %17.6, İsveç %13.2, Birleşik Krallık %8.7, ABD %6.4, Fransa %5.5, Hollanda %5.3, Norveç %5.1 (2005) İthalat: 89.32 milyar $ (2006) İthalat ürünleri: Makine ve araç gereç, hammaddeler ve endüstriyel mallar, kimyasallar, gıda, tüketim malları

İthalat ortakları: Almanya %20.5, İsveç %13.8, Norveç %6.6, Hollanda %6.5, Birleşik Krallık %5.9, Çin %4.7, Fransa %4.2, İtalya %4.1 (2005) Dış borç tutarı: 585.1 milyar $ (2008) Para birimi: Danimarka Kronu (DKK) Para birimi kodu: DKK Mali yıl: Takvim yılı İletişim Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 3.35 milyon (2005) ) Telefon kodu: 45 Radyo yayın istasyonları: AM 2, FM 355, kısa dalga 0 (1998) Radyolar: 6.02 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 26 (1998) Televizyonlar: 3.121 milyon (1997) Internet kısaltması: .dk Internet servis sağlayıcıları: 13 (2000) Internet kullanıcıları: 3,762,500 (2005) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: toplam: 2,673 km (2005) Karayolları: toplam: 72,257 km (2005) Su yolları: 417 km Boru hatları: kondens 12 km; doğal gaz 3,931 km; ham petrol 626 km; petrol/gaz/su 2 km (2006) Limanları: Aalborg, Aarhus, Asnaesvaerkets, Copenhagen, Elsinore, Ensted, Esbjerg, Fredericia, Frederikshavn, Kalundborg, Odense, Roenn Hava alanları: 92 (2006 verileri)

Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da İskandinavya'da başkenti Kopenhag olan ülkedir. Danimarka anayasal bir monarşi olup, devlet başkanı 2'inci Margrethe'dır. Grönland ve Faroe Adaları da Danimarka'ya aittir. İzlanda ise 1944'e dek Danimarka'nın egemenliği altında kalmıştı. Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjaelland, dar bir boğaz olan Sont Boğazı ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, (bir köprü ile Jylland'a bağlı olan) Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir. Ülkenin güney komşusu Almanya'dır, İsveç doğu komşusudur. Danimarka 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

Tarihi

Danimarka'ya hakim olan ilk kavim 8. yüzyıl-11. yüzyıl hüküm süren Vikinglerdir. Savaşçı bir ulus olarak tanınan Vikingler batıda Britanya, İzlanda, Grönland ve hatta Kuzey Amerika'ya kadar ulaşarak sömürgeler kurdular. Doğuda ise Karadeniz ve Hazar Denizi kıyılarına kadar uzanan yerleşim birimleri kurmuşlardır. İngiltere'nin büyük bir bölümü bu dönemde Viking egemenliği altında kaldı. İskandinavyalı I. Harald (Danimarkalı) Mavi Diş Harald 980 yılında ilk defa olarak Danimarka ve Norveç'i birleştirerek bir krallık kurmayı başardı. Ayrıca Alman misyonerlerin etkisiyle Hristiyanlığı kabul etti. 1363 yılında Danimarka kralı IV. Valdemar'ın kızı I. Margrete, Norveç kralı VI. Håkon'la evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. 1397 yılında İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri (Faroe Adaları, İzlanda, Grönland ve Finlandiya) birleşerek Kalmar Birliği adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler. 1521 yılında İsveç Kalmar Birliği'nden resmen ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luther tarafından Almanya'da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Napolyon Savaşları'yla temelinden sarsıldı. Birleşik Krallık filosu 1801 yılında Kopenhag'a saldırdı. Danimarka'nın müttefiki olan Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı.

Demografi Danimarka İstatistiklerine göre, Danimarka'da yaşayanların %90,5 'i Danimarkalı soyundandır ki bu da Danimarka Nüfüsunun 5 milyonuna tekabül eder. Geriye kalan %9,5 ise komşu ülkelerden veya ağırlıklı olarak Bosna'lı olan göçmenler tarafından oluşturulmaktadır. Söz konusu göçmenler 1983 yılında imzalanan Yabancı Yasası( Udlændingeloven) ile ülkeye gelmişlerdir. Danimarka göçün yanısıra, yabancılara tanıdığı sığınma hakkı ile de ülkeye 'ilticacı' kabul etmektedir. İltica edenlerin sayıları 2001 yılından 2006 yılına kadar %84 azalsa da, ülkeye sadece 2006 yılında 1.960 ilticacı sığınmıştır 20. yüzyılın ilk yıllarında Danimarka'nın Karayiplerdeki sömürgeleri ABD'ye satıldı. Danimarka I. ve II. Dünya Savaşları'nda tarafsız kaldı. Ancak 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. Buna karşılık Birleşik Krallık ordusu Faroe Adaları ve İzlanda'yı işgal etti. İzlanda 17 Haziran 1944 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek Danimarka'dan ayrıldı. Faroe Adaları ise 1948'de Danimarka'ya geri verildi. Dünya savaşlarından sonra Danimarka tarafsızlık siyasetine son verdi. 1945 yılında Birleşmiş Milletler'e üye oldu. 1949 yılında ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri oldu. 1 Ocak 1973 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katılan Danimarka bazı konularda Avrupa Birliği'nin dışında kalmayı tercih etmektedir. Örneğin 2000 yılında yapılan bir referandumun reddedilmesi üzerine Danimarka Euro Alanı dışında kalmayı yeğlemiştir Danimarka nüfusu 2010 Mayıs ayında 5.557.709 olarak tespit edilmiştir. Ülke nüfusu, ağırlıklı olarak Büyük Kemer olarak tarif edilen boğazıın doğusunda yer alan Sjælland adasında yer alır. Her ne kadar Sjælland (Zeland) adası 9,622 km² (3,715 sq mi) büyüklüğünde, Danimarka'nın sadece 22.7% si olsa da, ada hem ülkenin başkenti olan Kopenhag'ı içerisinde bulundurmakta, hem de ülke nüfsunun 45%'ni (2.465.348) içerisinde barındırmaktadır. Ülkenin geriye kalanı olan batısında ise; yani Fyn (Fünen) Adası'nda ve Avrupa anakarasına bağlı olan Danimarka'da, 3.010.443 yaşamakta ve 32,772 km² (12,653 sq mil) alan kaplamaktadır. 2006 sayımına göre; ülkenin ortalama yaşı 39,8'dir. Bir kadına 0,98 erkek düşmektedir. Okur yazarlık oranı (15 yaş üstünde) ise %98,2 olan Danimarka'da doğum oranı 1,74'dür. Ülkede Danca ülkenin resmi dilidir. Ayrıca Almanca ve İngilizce'de halk arasında geniş şekilde konuşulan dillerdir. 2006 rakamlarına göre; Amerika'da yaşayan insanların 1.516.126 Danimarka soyundan gelmektedir. Ayrıca Kanada'da ise 200.035 Danimarkalı soyundan gelen kişi yaşamaktadır. Din Danimarka Anayasası'nda devletin dini belirtilmektedir. Ocak 2010 sayılarına göre nüfusun 80.9%'ı danimarka Ulusal Kilisesi'nin (Den Danske Folkekirke)üyesidir. Kilise Danimarka Anayasası tarafından belirlenmiş olan Lutheryan mezhebindendir. Danimarka nüfusunun %4'ü müslümandır ki müslümanlar Danimarka'nın ikinci büyük dini topluluğunu oluştururlar. Diğer dini gruplar ise nüfusun %1'i civarındadır. Danimarka'da 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre; Danimarkalılar'ın 31%'i "Bir tanrı olduğuna", nüfusun 9%'u "hayatımızın kaynağı olan bir ruhun veya bir hayat gücün mevcut olduğuna" ve nüfusun 19%'u "tanrı, ruh, veya bir hayat gücünün olmadığına " inanmaktadır. 2005 yılında Zuckerman tarafından yapılan bir araştırmaya göre ise, Danimarka dünyanın en büyük dördüncü ateist veya agnostik grubun yoğunluğuna sahip ülkesidir ki, söz konusu araştırmaya göre ülke deki ateist veya agnostik (tanrının varlığını kabul etmeyen veya bilinemezcilerin) grubun oranı %43 ile %80 arasındadır

Posted in: Ülkeler